یکی از پرتکرارترین پرسش‌هایی که از سوی دامپزشکان و دانشجویان دامپزشکی مطرح می‌شود این است که «کدام کشورها مدرک دامپزشکی ایران را قبول دارند؟». این سؤال معمولاً زمانی پیش می‌آید که فرد قصد دارد برای ادامه تحصیل یا فعالیت حرفه‌ای به خارج از کشور مهاجرت کند.
واقعیت این است که پاسخ به این سؤال در یک کلمه «بله» یا «خیر» خلاصه نمی‌شود؛ چون باید بین اعتبار علمی مدرک و مجوز فعالیت بالینی تفاوت قائل شویم. در این مقاله از بلاگ حیوونک تلاش کرده‌ایم به زبان ساده توضیح دهیم که چرا پرسش «کدام کشورها مدرک دامپزشکی ایران را قبول دارند؟» به خودی خود کافی نیست و بهتر است بدانیم در چه کشورهایی و تحت چه شرایطی می‌توان از این مدرک برای کار یا تحصیل استفاده کرد.
حالا برسیم به این سوال «کدام کشورها مدرک دامپزشکی ایران را قبول دارند؟»
در نگاه اول، این پرسش منطقی به نظر می‌رسد؛ اما در واقع، اساسا این سوال غلط است. چون مدرک دانشگاهی شما به خودی خود دارای اعتبار علمی است. نکته اصلی در اینجا نحوه استفاده از مدرک در کشور مقصد است، نه اعتبار یا عدم اعتبار آن.
تفاوت بین اعتبار مدرک و اجازه فعالیت بالینی
مدرک تمام دانشگاه‌های دامپزشکی ایران از نظر تحصیلی معتبر است. شما می‌توانید با آن برای ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد، دکترای تخصصی (PhD) یا دوره‌های پژوهشی در کشورهای مختلف اقدام کنید.
اما زمانی که صحبت از فعالیت بالینی می‌شود یعنی کار کردن به عنوان دامپزشک در یک کلینیک یا بیمارستان حیوانات، قوانین کشور مقصد وارد عمل می‌شوند و نمی‌گذارند این اتفاق به سادگی و سرعت انجام شود.
در اکثر کشورهای دنیا، فارغ‌التحصیلان دامپزشکی در خارج از کشور برای دریافت مجوز کار بالینی باید آزمون‌های معادلسازی مدرک دامپزشکی را بگذرانند. بنابراین، مسئله «قبول داشتن یا نداشتن مدرک ایران» نیست، بلکه بحث اصلی گذراندن پروسه‌های معادلسازی و دریافت مجوزهای لازم است است..
به عنوان مثال، در کشور فرانسه تا همین امروز(۱۶ مهر ۱۴۰۴) تنها یک دانشکده دامپزشکی (VetAgro Sup, Ecole Nationale Veterinaire de Lyon) وجود دارد که مدرک آن (در صورت قبولی فارغ‌التحصیل در آزمون NAVLE) توسط آمریکا و کانادا برای فعالیت بالینی تأیید می‌شود. باقی دانشکده‌های دامپزشکی این کشور مثل دانشکده دامپزشکی نانت یا دانشکده دامپزشکی تولوز مورد تائید سازمان AVMA نیست. در نتیجه فارغ‌التحصیلان این دانشکده‌ها باید برای دریافت مجوز کار بالینی دقیقا پروسه‌ای را انجام دهند که یک فارغ‌التحصیل ایرانی انجام می‌دهد.
در انگلستان نیز حتی دانشکده‌های دامپزشکی معتبری مانند Cambridge، Langford و Surrey، برای فعالیت بالینی یا ورود به تخصص‌هایی مانند جراحی دامپزشکی یا بیماری‌های داخلی حیوانات کوچک، باید مراحل مشابه فرآیند معادلسازی مدرک دامپزشکی یک فارغ‌التحصیل ایرانی را انجام دهند.
همچنین در کشورهایی مانند ژاپن و آلمان نیز وضعیت مشابهی وجود دارد؛ یعنی فارغ‌التحصیلان آن‌ها برای اشتغال در حرفه دامپزشکی در آمریکای شمالی، انگلستان یا استرالیا باید دقیقاً همان مسیر معادلسازی مدرک را طی کنند که یک دامپزشک ایرانی باید طی کند.
وضعیت دانشکده‌های دامپزشکی ایران در لیست AVMA
سازمان AVMA (انجمن دامپزشکی آمریکا) فهرستی از دانشکده‌های دامپزشکی دنیا منتشر می‌کند که مدارک آن‌ها برای فعالیت بالینی در آمریکای شمالی مورد تأیید است. (برای دیدن لیست کامل ۲۰۲۵ کلیک کنید)
در حال حاضر، نام اکثر دانشکده‌های دامپزشکی ایران در این لیست وجود دارد. و فقط تعداد کمی از این دانشکده ها در این لیست وجود ندارند که البته این مسئله به معنی «بی‌اعتباری» این دانشکده‌ها نیست؛ بلکه تنها نشان می‌دهد که هنوز مکاتبات رسمی بین آن دانشکده‌ها، وزارت علوم و AVMA انجام نشده است.
در صورتی که وزارت علوم و دانشکده‌های ایرانی وارد این روند اداری شوند، امکان اضافه شدن باقی دانشکده‌های دامپزشکی به لیست AVMA نیز وجود دارد. هرچند که این فرآیند البته باید بدانید این فرایند به دلیل بروکراسی‌های ایرانی معمولا یک تا ۲ سال زمان می‌برد.
مسیر معادلسازی مدرک دامپزشکی در کشورهای مختلف
برای شروع فعالیت بالینی دامپزشکی در کشورهای مختلف، مسیرهای رسمی مشخصی وجود دارد:
- آمریکا: پروسه ECFVG تحت نظارت AVMA
- کانادا: پروسه NEB تحت نظارت CVMA
- انگلستان: پروسه SME تحت نظارت RCVS
- استرالیا: پروسه AVE تحت نظارت AVBC
تمام این مسیرها شامل چند مرحله از جمله ارزیابی مدارک، آزمون‌های کتبی و عملی، و گاهی گذراندن دوره‌های تکمیلی است.
در وبلاگ حیوونک سعی کردیم به صورت جامع درباره هرکدام از این مسیرها توضیح بدهیم تا بتوانید گام‌به‌گام برای معادلسازی مدرک خود اقدام کنید. هر زمان نیاز به مشاوره تخصصی‌تر داشتید می‌توانید از ما مشاوره دریافت کنید.
جمع‌بندی: از مدرک دامپزشکی ایران چطور استفاده کنیم؟
اگر هدف شما ادامه تحصیل در مقاطع تکمیلی است، مدرک دامپزشکی ایران کاملاً قابل استفاده در بسیاری از کشورهاست.
اما اگر قصد دارید به عنوان دامپزشک بالینی در کشوری دیگر مشغول به کار شوید یا تخصص‌های بالینی مثل جراحی دامپزشکی، ، باید مسیر معادلسازی آن کشور را طی کنید.
پس پاسخ درست‌تر به سؤال «کدام کشورها مدرک دامپزشکی ایران را قبول دارند؟» این است که:
تقریباً تمام کشورها مدرک شما را از نظر علمی قبول دارند،
اما برای فعالیت بالینی باید پروسه معادلسازی را پشت سر بگذارید.
